Eens waren er drie apen in een kooi. Boven in die kooi hing een tros bananen, er was ook een ladder onder die tros. Een slimme en moedige aap die wel van bananen hield betrad de ladder om een banaan te halen.
Juist op het moment dat hij een banaan van de tros wilde halen werd hij en ook de overige twee apen verrast door een waterstraal. Deze straal blies alle apen nat en dreef ze in hoek. Koud en bibberend groepeerde de apen zich en dachten na wat er gebeurde.
Apen hebben niet zo’n goedgeheugen en na een tijdje gaat een tweede aap een poging wagen. Hetzelfde gebeurt, een waterstraal spuit alle apen overhoop en in de hoek. Ze herstellen zich, bekomen van de schrik en wachten op een zonnestraal om te drogen.
Na een paar uur probeert de derde aap het. En natuurlijk met hetzelfde resultaat. Waterstraal, koud en nat en teleurgestelde apen.
Uiteindelijk zijn alle apen overtuigd dat het naar beneden halen van de bananen een slecht idee is en doen geen poging meer.
Dan herplaatst de dierentuin een aap en vervangt deze door een nieuwe aap. De nieuwe aap inspecteert de kooi en ziet de bananen en de ladder. Hij snapt niet waarom de andere apen geen poging hebben gedaan de tros naar beneden te halen. Hij loopt naar de ladder en als hij een poot op de eerste traptree zet duwen de “ervaren” apen hem weg en beginnen tegen hem te krijsen. Hij heeft al snel door dat het geen goed idee is.
Een week later vervangt de dierentuin de tweede aap. Ook de nieuwe aap is gefocust op de bananen, loopt naar de ladder. Maar ver komt hij niet. De andere apen tackelen hem en duwen hem in een hoek en krijgt hij een vermaning.
Uiteindelijk wordt ook de derde aap vervangen en u raad het al hetzelfde gebeurt. Het leven van de apen gaat door zonder nieuwe pogingen.
Dan wordt de eerste “nieuwe” aap vervangen. Natuurlijk ziet die nieuwe aap de bananen en doet een dappere poging wat verhinderd wordt door de overige en krijgt hij een reprimande. Waarom hielden die laatste apen hem tegen? Die twee apen zijn nooit om hoog geklommen en hebben de waterstraal ervaren. Deze apen waren volledig geïnformeerd en wisten dat het een slecht idee was. Hoe vaak u ook een aap vervangt, de verwachting is dat het resultaat hetzelfde blijft.